Poniżej przedstawiamy i wyjaśniamy Wam najważniejsze pojęcia związane z narządem wzroku, optyką i tematem takim jak soczewki kontaktowe.

AKOMODACJA: mechanizm przystosowania się oka do widzenia przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Soczewka zmienia swój kształt dzięki pracy mięśnia rzęskowego.

ASTYGMATYZM: trudność w zogniskowaniu obiektów znajdujących się blisko i/lub daleko, wynikająca z faktu, że ogniskowanie odbywa się na różnych płaszczyznach zamiast w jednym punkcie siatkówki. Wada ta może być korygowana także za pomocą soczewek kontaktowych torycznych.

BRODAWKA: jajowaty lub okrągły obszar, o średnicy około 2 mm, który tworzy początkową drogę nerwu wzrokowego.

DALTONIZM: zaburzenia rozpoznawania barw, zaburzenia wrodzone, dziedziczne, polegające na nierozpoznawaniu barwy: czerwonej (protanopia), zielonej (deuteranopia), czerwono-zielonej (daltonizm), żółto-niebieskiej (tritanopia).

DIA (Średnica): średnica soczewki, która musi być dostatecznie duża, aby soczewka w całości przykryła rogówkę.

DIOPTRIA: jednostka mocy optycznej; oznaczana jako 1dpt. lub 1D; wyraża się przez odwrotność długości ogniskowej soczewki w metrach; np. oznaczenie 4D oznacza soczewkę o ogniskowej 1/4 metra, a oznaczenie 0,25D oznacza soczewkę o ogniskowej 4 metry; dodatnie liczby określają soczewki skupiające, a ujemne - soczewki rozpraszające.

Dk: ilość tlenu przepuszczanego przez materiał.

Dk/t: odpowiednikiem Dk dla konkretnej soczewki jest wartość Dk/t, gdzie t jest grubością soczewki.

DOŁEK ŚRODKOWY SIATKÓWKI: inaczej plamka, jest centralnym miejscem siatkówki. To w tym miejscu tworzy się wyraźny obraz punktu fiksacji.

FOTODERMATOZA: nadwrażliwość na promieniowanie ultrafioletowe.

GAŁKA OCZNA: oko jako całość. Ma jajowaty kształt o średnicy około 2,5 cm.

GRADÓWKA: Jest przewlekłym stanem zapalnym gruczołu tarczkowego Meiboma.

JASKRA: jest to choroba spowodowana przeważnie utrudnieniami odpływu cieczy wodnej i zwykle powodująca wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego (śródocznego). Jaskra może doprowadzić do zaniku tarczy nerwu wzrokowego, czasem pomimo prawidłowego ciśnienia ocznego. Rozpoznanie i przebieg choroby ocenia w oparciu o badanie ciśnienia ocznego, ostrości wzroku, pola widzenia, gonioskopii oraz badanie przedniego i tylnego odcinka oka.

JĘCZMIEŃ: W tarczkach powiekowych znajdują się gruczoły, których ujścia są widoczne w brzegu powieki. Jęczmień jest gronkowcowym, ropnym zapaleniem tych właśnie gruczołów. Wyróżniamy dwie odmiany jęczmienia: wewnętrzny i zewnętrzny.

KONWERGENCJA: jest zbieżnym ruchem gałek ocznych w płaszczyźnie poziomej i prowadzi do obuocznej fiksacji oglądanego przedmiotu.

KRÓTKOWZROCZNOŚĆ: (miopia): zmniejszenie zdolności widzenia z daleka. Wada może być korygowana za pomocą soczewek kontaktowych.

MROCZKI: częściowe braki pola widzenia.

MRUGANIE: ruch powiek podczas ich szybkiego otwierania i zamykania się. Może być wywołany uczuciem suchości oka, obecnością ciała obcego w oku, nadmiernym światłem, itp. W celu zapobiegania przesuszeniu czy występowaniu podrażnień oczu zaleca się stosowanie specjalistycznych nawilżających kropli do oczu.

NADWZROCZNOŚĆ: (hypermetropia): zaburzenia w widzeniu zarówno z daleka jak i z bliska, kiedy akomodacja jest zwolniona. Obrazy z nieskończoności tworzone są w obszarze za siatkówką.

OPTOMETRIA: dziedzina wiedzy stosowanej, której głównym przedmiotem zainteresowania jest proces widzenia, a szczególnie wszystko to co służy ochronie, usprawnieniu i zachowania tego procesu.

OPTOMETRYSTA: to autonomiczny, nauczany i regulowany zawód należący do systemu ochrony zdrowia, a osoba wykonująca ten zawód praktykuje w zakresie badania refrakcji i zaopatrzenie w pomoce wzrokowe, a także diagnozowanie i właściwe postępowanie w przypadku choroby oczu oraz rehabilitacji układu wzrokowego.

OPTYKA: to dział fizyki, zajmujący się badaniem natury światła, prawami opisującymi jego emisję, rozchodzenie się, oddziaływanie z materią oraz pochłanianie przez materię. Optyka wypracowała specyficzne metody pierwotnie przeznaczone do badania światła, stosowane obecnie także do badania rozchodzenia się innych zakresów promieniowania elektromagnetycznego podczerwień, ultrafiolet zwane światłem niewidzialnym. Optyka to także dział techniki badający światło i jego zastosowania w technice.

OSTROŚĆ WZROKU: zdolność oka do rozpoznawania symboli i liter o różnym kształcie.

OTARCIE ROGÓWKI: uszkodzenie rogówki spowodowane zadrapaniem, cięciem lub promieniami UV.

OXYGEN FLUX: Przepływ - wskaźnik opisujący jak duża ilość tlenu przepływa przez soczewkę i jednocześnie dociera do jednostki powierzchni rogówki w jednostce czasu.

PLAMKA ŻÓŁTA: (łac. macula lutea) - miejsce na siatkówce oka u niektórych kręgowców (kameleony, naczelne) o największej rozdzielczości widzenia związanej z największym zagęszczeniem czopków. U pozostałych kręgowców plamki tej nie spotyka się. W centrum plamki żółtej zazwyczaj znajduje się zagłębienie zwane dołeczkiem (foveola). Fotoreceptory plamki żółtej zawierają żółty barwnik, z czego wynika jej nazwa.

POLE WIDZENIA: obszar świata zewnętrznego, który można widzieć bez poruszania oczami lub głową w określonej odległości od punktu fiksacji. Inaczej zbiór punktów postrzeganych przez dane oko jednocześnie.

PRĘCIKI: komórki nerwowe w siatkówce, pobudzane do działania w przyćmionym świetle.

PROMIEŃ KRZYWIZNY (BC): Parametr soczewki. Wartość ta mówi o geometrii powierzchni wewnętrznej, którą soczewka styka się z powierzchnią rogówki (oka). Bardzo istotne jest, aby obie te powierzchnie były odpowiednio do siebie dopasowane. Soczewka musi w miarę swobodnie poruszać się po powierzchni oka, nieomal "pływać". Zbyt ciasna soczewka uniemożliwiłaby swobodny przepływ łez między soczewką a rogówką. Utrzymanie właściwego przepływu łez jest niezwykle ważne, gdyż służy wypłukiwaniu spod soczewki ewentualnych zanieczyszczeń i złuszczonych komórek nabłonka komórki. Z kolei zbyt luźna soczewka o nadmiernej ruchomości na oku, może powodować przede wszystkim dyskomfort, jak również niestabilne widzenie przy mrugnięciu.

ROGÓWKA: przeźroczysta struktura anatomiczna umieszczona przed tęczówką i źrenicą. Bogata w zakończenia nerwowe.

SIATKÓWKA: tkanka nerwowa zdolna do zapamiętywania obrazów, które docierają do oka i zmieniania ich w impulsy nerwowe. W takiej formie obrazy przekazywane są do mózgu za pomocą nerwu wzrokowego.

SOCZEWKA: żywa soczewka oka. Umieszczona jest za tęczówką i źrenicą, a jej zadaniem jest skupienie promieni światła na siatkówce. Przeźroczysta z początku, z wiekiem traci na przejrzystości.

SOCZEWKA BIFOCALNA: soczewka pozwalająca skorygować wadę wzroku do dali i do bliży. Soczewka ta może być w odmianie jednodniowej lub miesięcznej.

SOCZEWKA DO CIĄGŁEGO NOSZENIA: soczewka miękka, używana w trybie ciągłym (soczewki Night&Day) lub przedłużony do 16 godzin dziennie. Zwykle soczewki te występują w odmianach dwutygodniowych oraz miesięcznych.

SOCZEWKA DWUTYGODNIOWA: soczewka miękka, używana w trybie dziennym (zakładana rano i ściągana po 10-14 godzinach użytkowania). Soczewka może być używana przez dwa tygodnie.

SOCZEWKA JEDNODNIOWA: soczewka miękka, używana w trybie dziennym (zakładana rano i ściągana po 10-14 godzinach użytkowania). Po każdym dniu stara para soczewek jest wyrzucana i następnego dnia zakłada się nową parę soczewek. Do użytkowania nie są potrzebne płyny pielęgnacyjne (nie ma czego czyścić) oraz pojemniczek na soczewki.

SOCZEWKA KOLOROWA: soczewka zmieniająca lub podkreślająca naturalny kolor oka. Dostępne są soczewki kolorowe różnych typów: od jednodniowych po roczne, w wielu barwach i odcieniach (występuje około 50 różnych kolorów). Dla osób, które lubią szokować produkowane są soczewki typu Wild Eyes - diametralnie zmieniające nawet najciemniejsze oczy - od całkowicie białych, czarnych po kocie. Polecane na zabawę karnawałową.

SOCZEWKA KONTAKTOWA: soczewka nakładane na rogówkę mająca skorygować wadę wzroku. Wyróżnia się dwa rodzaje soczewek kontaktowych: soczewki miękkie i soczewki twarde.

SOCZEWKA KWARTALNA: soczewka miękka, używana w trybie dziennym (zakładana rano i ściągana po 10-14 godzinach użytkowania). Soczewka może być używana przez trzy miesiące.

SOCZEWKA MIESIĘCZNA: soczewka miękka, używana w trybie dziennym (zakładana rano i ściągana po 10-14 godzinach użytkowania). Soczewka może być używana przez miesiąc.

SOCZEWKA MIĘKKA: Soczewka wykonana z materiałów hydrożelowych (lub hydrożelowo-silikonowych), mająca postać galaretki nasączonej wodą. Wyróżnia się różne typy soczewek: jednodniowe, dwutygodniowe, miesięczne, kwartalne, do ciągłego noszenia lub roczne. Dodatkowo soczewki takie mogą korygować astymatym (tzw. soczewki toryczne), posiadać dwie sfery (do czytania i do dali - tzw. bifocale) oraz dodatkowo zmieniać kolor oka (soczewki kolorowe).

SOCZEWKA ROCZNA (KONWENCJONALNA): soczewka miękka, używana w trybie dziennym (zakładana rano i ściągana po 10-14 godzinach użytkowania). Soczewka może być używana przez cały rok.

SOCZEWKA TORYCZNA: soczewka korygująca astygmatyzm. Soczewki toryczne występują w odmianach jednodniowych, miesięcznych oraz rocznych.

SOCZEWKA TWARDA: Wykonywane są one ze szkła organicznego o wysokiej przepuszczalności powietrza (2-6 razy wyższej od miękkich soczewek). Soczewki są małej średnicy (8-9 mm - zakrywa tylko około 2/3 powierzchni tęczówki), dzięki czemu większa jest oddychająca powierzchnia oka niż w przypadku soczewek miękkich. Mała akceptacja i tolerancja przez oko - zwykle proces przyzwyczajania oka do takich soczewek trwa (nawet do miesiąca) i przebiega stopniowo zwiększając okres noszenia soczewki od kilku minut do kilku godzin dziennie. Często pojawia się też problem podrażniania powiek i oka przez twarde krawędzie soczewki. Łatwiej także soczewka może wypaść  z oka (ze względu na mały rozmiar).

STARCZOWZROCZNOŚĆ (PREZBIOPIA): zmniejszenie zdolności widzenia z bliska. Występuje zazwyczaj u osób po 40-stce i jest skutkiem naturalnego procesu starzenia się soczewki.

STYGMATYZM: brak defektów wzroku.

ŚREDNICA (DIA): średnica soczewki, która musi być dostatecznie duża, aby soczewka w całości przykryła rogówkę.

ŚWIATŁOWSTRĘT: brak tolerancji na światło.

TĘCZÓWKA: zabarwiona błona umieszczona za rogówka a przed soczewką.

TWARDÓWKA: bardzo silna struktura anatomiczna rozciągająca się z obszaru wokół rogówki i zamykająca wnętrze gałki ocznej. Spełnia głównie zadanie mechaniczne podtrzymywania i ochrony oka.

UV BLOCKER: filtr blokujący około 95% promieni UV. Zawsze jednak, bez względu na rodzaj soczewek zaleca się noszenie okularów przeciwsłonecznych.

VISUS: ostrość wzroku, obliczana ze wzoru: V = d/D; gdzie V - visus, d - odległość pacjenta od tablicy testowej, D - odległość, z jakiej oko miarowe czyta prawidłowo dany rząd na tablicy testowej.

WYTRZESZCZ: nienormalne uwypuklenie się gałki ocznej w stosunku do krawędzi oczodołu.

ZWYRODNIENIE PLAMKI ŻÓŁTEJ: zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (ang. Age-related Macular Degeneration, w skrócie AMD) - przewlekła, postępująca choroba oczu, występująca u osób po 50 roku życia. W wyniku tej choroby dochodzi do uszkodzenia siatkówki (a szczególnie jej części centralnej - plamki żółtej), co prowadzi do pogorszenia, ubytków, a niejednokrotnie całkowitej utraty widzenia centralnego, a w konsekwencji do ślepoty.

ZAĆMA: proces mętnienia soczewki, który sprawia, że widzenie jest zamazane i nieostre.

ŹRENICA: centralny otwór w tęczówce. Działa jak rodzaj przysłony o zmiennej wielkości w zależności od różnych czynników, w tym intensywności światła.